Sinds Alessandro Volta in 1800 de batterij uitvond, is er een boel veranderd. Maar wie had gedacht dat die batterij een zo prominente rol zou gaan spelen in de discussie over de netcongestie? In het groot en in het klein. 

In het groot zijn er ondernemers die slim gebruikmaken van de energiemarkt. Want de prijs van energie is afhankelijk van de vraag en het aanbod. En als je nou energie inkoopt als die goedkoop is, opslaat in een batterij en levert als de vraag en dus de prijs hoog is, dan heb je een aantrekkelijk verdienmodel.

Nog interessanter wordt het als je die batterij koppelt aan een zonneveld of een windmolenpark, zoals de batterijen Rhino en Buffalo van Giga Storage in Lelystad. Je kunt er dan ook nog eens voor zorgen dat de stroom niet verloren gaat als de windmolen of het zonneveld de stroom niet kwijt kunnen op het net. Het Nationaal Programma Regionale Energiestrategie (NP-RES) heeft een mooi overzicht gemaakt van de verschillende batterijtoepassingen. 

So far so good. Dat inzetten van batterijen kan in het groot, maar kan ook in het klein, met een eigen huisbatterij. Waarbij je dan nog wel even goed moet rekenen wanneer dat bij jou uit kan, want die batterijen zijn niet bepaald gratis. 

Uiteindelijk hangt die energyhub wel aan het hoogspanningsnet

Tot zover lijkt het allemaal hosanna en dé oplossing voor netcongestie. Want als je bijvoorbeeld een bedrijventerrein (voorlopig) niet aan kunt sluiten op het energienet, dan zorg je voor een mooie combinatie van een zware batterij en zelf opgewekte energie, en je bouwt een energyhub buiten het systeem om. 

Dat is dan, zal ik maar zeggen, buiten het systeem gerekend. Zo hebben ze in de gemeente Overbetuwe mogen ervaren. Lees het hele verhaal van de werkgroep BOVEN maar. Want uiteindelijk hangt die energyhub wel aan het hoogspanningsnet, wat weer tijd en inzet van TenneT vraagt, die heel druk is met het verzwaren van het hoogspanningsnet, én om garanties. Want hoe weet je nou zeker dat zo’n zware batterij echt gaat helpen bij het oplossen van netcongestie? Dat die niet stroom op het net zet of daar afhaalt op momenten dat je dat eigenlijk niet wilt? Dat is minder makkelijk te regelen dan het lijkt. Maar dat is nog geen reden om het niet te doen. 

Het blijven toch altijd integrale afwegingen

Datzelfde speelt ook bij batterijen die je zou willen koppelen aan bestaande windparken. Om te beginnen zijn ze groot, erg groot, en heb je dus beleid nodig hoe je die batterij inpast in het landschap. Je moet regelen dat die batterij dus niet op het verkeerde moment aan- en uitgaat en je wilt een locatie waar die batterij gekoppeld kan worden aan opweklocaties van wind of zon, in de directe nabijheid van een onderstation. 

Dan is er ook nog het item veiligheid. Het RIVM gaat onderzoek doen naar het invoeren van een verplichte afstand van grootschalige batterijen tot huizen. Jammer alleen dat dat onderzoek niet de risico’s onderzoekt van het niet plaatsen van batterijen en dus geen integrale afweging maakt tussen de risico’s van batterijopslag en de baten van een spoedige en betaalbare energietransitie.